Αρχαίο πολυτελές σκάφος αναψυχής βρέθηκε βυθισμένο στην Αλεξάνδρεια - «Μοναδικό εύρημα»
Με ενθουσιασμό υποδέχτηκαν οι αρχαιολόγοι την πρώτη ανακάλυψη ενός αρχαίου σκάφους αναψυχής, που αντιστοιχεί στις περιγραφές του Στράβωνα.
Μία νέα εξαιρετικά σημαντική ανακάλυψη έκαναν οι αρχαιολόγοι στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο, όπου εντοπίστηκε ένα αρχαίο σκάφος αναψυχής με χαρακτηριστικά όπως αυτά που περιγράφει ο Στράβων από το ταξίδι του στην περιοχή στη ρωμαϊκή εποχή.
Με τα παλάτια, τους ναούς και τον εμβληματικό Φάρο ύψους 130 μέτρων -ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου- η Αλεξάνδρεια από τις μεγαλοπρεπείς πόλεις της αρχαιότητας.
Το σκάφος αναψυχής, το οποίο χρονολογείται τον 1ο μισό του πρώτου αιώνα μ.Χ., είχε μήκος 35 μέτρα και κατασκευάστηκε για να φιλοξενεί ένα κεντρικό κιόσκι με μια πολυτελώς διακοσμημένη καμπίνα.
Σύμφωνα με τον Guardian, το πλοίο ανακαλύφθηκε στα ανοιχτά του βυθισμένου νησιού Αντίροδος, το οποίο ήταν μέρος του Πόρτο Μάγκνους (μεγάλου λιμανιού) της αρχαίας Αλεξάνδρειας.
Ο Στράβων είχε επισκεφτεί την αιγυπτιακή πόλη γύρω στο 29 με 25 π.Χ. και περιέγραψε τέτοια πλοία: «Αυτά τα σκάφη είναι πολυτελώς εξοπλισμένα και χρησιμοποιούνται από τη βασιλική αυλή για εκδρομές και από το πλήθος των γλεντζέδων που κατεβαίνουν από την Αλεξάνδρεια μέσω του καναλιού στις δημόσιες γιορτές. Γιατί κάθε μέρα και κάθε νύχτα είναι γεμάτη με ανθρώπους στις βάρκες που παίζουν φλάουτο και χορεύουν χωρίς περιορισμό και με ακραία ακολασία».
«Μέχρι τώρα το βλέπαμε μόνο σε απεικονίσεις»
Οι ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Υποβρύχιας Αρχαιολογίας (IEASM) υπό τη διεύθυνση του Franck Goddio, επισκέπτη καθηγητή θαλάσσιας αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
«Είναι εξαιρετικά συναρπαστικό γιατί είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται ένα τέτοιο σκάφος στην Αίγυπτο», δηλώνει ο ίδιος και προσθέτει: «Αυτά τα σκάφη αναφέρθηκαν από διάφορους αρχαίους συγγραφείς, όπως ο Στράβων, και απεικονίζονταν επίσης σε εικόνες - για παράδειγμα στο ψηφιδωτό της Παλεστρίνα, όπου βλέπετε ένα τέτοιο σκάφος πολύ μικρότερου μεγέθους με ευγενείς να κυνηγούν ιπποπόταμους. Αλλά (ένα πραγματικό σκάφος) δεν έχει ανακαλυφθεί ποτέ πριν», τόνισε ο Franck Goddio.
«Κατάλληλο για ρηχά νερά»
Ενώ αυτό το μωσαϊκό απεικονίζει πιθανώς ένα σκάφος 15 μέτρων, το σκάφος που ανακαλύφθηκε είναι πολύ μεγαλύτερο, κρίνοντας από τα καλοδιατηρημένα ξύλα του, τα οποία έχουν επίσης πλάτος περίπου 7 μέτρων. Για την πλεύση του μπορεί να απαιτούσε περισσότερους από 20 κωπηλάτες.
Βρισκόταν μόνο 7 μέτρα κάτω από το νερό και 1,5 μέτρο κάτω από ιζήματα. Η αρχική υπόθεση του Goddio ήταν ότι υπήρχαν δύο πλοία το ένα πάνω στο άλλο «επειδή ο τύπος κατασκευής ήταν τόσο παράξενος». «Η πλώρη είναι επίπεδη και η πρύμνη στρογγυλή για να μπορεί να πλοηγείται σε πολύ ρηχά νερά», πρόσθεσε.
«Ανεξάντλητη» πηγή ευρημάτων το λιμάνι της Αλεξάνδρειας
Οι μεγαλύτερες αρχαιολογικές έρευνες του Goddio έχουν διεξαχθεί στα ανοικτά των ακτών της Αιγύπτου, στο ανατολικό λιμάνι της Αλεξάνδρειας και στον κόλπο του Αμπού Κιρ. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, ο επιστήμονας έχει εξερευνήσει μια τεράστια περιοχή από το 1992.
Το 2000, η αρχαία πόλη Θώνις-Ηράκλειον και τμήματα της πόλης Κάνωπος ανακαλύφθηκαν στον κόλπο του Αμπού Κιρ -ένα από τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά ευρήματα των τελευταίων χρόνων. Δύο κολοσσιαία αγάλματα μιας βασίλισσας και ενός βασιλιά των Πτολεμαίων συγκαταλέγονται στους εντυπωσιακούς θησαυρούς που έχουν ανακτηθεί μέχρι στιγμής.
Το 2019, ο Goddio και η ομάδα του ανακάλυψαν ένα ναυάγιο στα νερά γύρω από την πόλη Θώνις-Ηράκλειο, του οποίου οι ασυνήθιστες λεπτομέρειες ταίριαζαν με την περιγραφή του αρχαίου Έλληνα ιστορικού Ηρόδοτου.
Η τελευταία ανακάλυψη βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη των 50 μέτρων από την τοποθεσία του Ναού της Ίσιδας, τον οποίο ανασκάπτει ο Goddio. Εκτιμά ότι το σκάφος θα μπορούσε να βυθίστηκε κατά την καταστροφή του ναού γύρω στο 50 μ.Χ.
Μυστήριο με την ταυτότητα του σκάφους
Μετά από μια σειρά σεισμών και παλιρροιακών κυμάτων, το Portus Magnus και τμήματα της αρχαίας ακτογραμμής της Αλεξάνδρειας βυθίστηκαν κάτω από τη θάλασσα, παρασέρνοντας παλάτια και άλλα κτίρια.
Μια άλλη θεωρία είναι ότι το σκάφος θα μπορούσε να ήταν μια ιερή φορτηγίδα συνδεδεμένη με τον ναό. «Θα μπορούσε να ήταν μέρος της ναυτικής τελετής του ναυαγίου Isidis, όταν μια πομπή που γιόρταζε τη θεά Ίσιδα συνάντησε ένα πλούσια διακοσμημένο σκάφος, το Navigium, το οποίο αναπαριστούσε την ηλιακή βάρκα της Ίσιδας, θεάς της θάλασσας», τόνισε ο Goddio.
Τοιχογραφίες στα ελληνικά βρέθηκαν στο κεντρικό κιόσκι του σκάφους, ωστόσο το περιεχόμενό τους δεν έχει ακόμη αποκρυπτογραφηθεί.
Αν και η έρευνα για το ναυάγιο βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, η σπουδαία αυτή αρχαιολογική ανακάλυψη υπόσχεται νέες πληροφορίες για «τη ζωή, τη θρησκεία, την πολυτέλεια και την ευχαρίστηση στις υδάτινες οδούς της πρώιμης Ρωμαϊκής Αιγύπτου», ανέφερε ο Goddio.
«Θα το αφήσουμε στον βυθό»
Τα τελευταία ευρήματα των ανασκαφών στον ναό της Ίσιδας δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από το Κέντρο Ναυτικής Αρχαιολογίας της Οξφόρδης.
Ο καθηγητής Ντέμιαν Ρόμπινσον, διευθυντής του κέντρου, δήλωσε σχετικά με την ανακάλυψη του σκάφους: «Είναι ένα είδος πλοίου που δεν έχει βρεθεί ποτέ πριν. Ενώ μπορούμε να διαβάσουμε για καμπίνες σε αρχαία κείμενα και να τις δούμε σε έργα τέχνης, είναι εκπληκτικό να έχουμε τη συσχέτιση με αρχαιολογικά ευρήματα».
Το ναυάγιο θα παραμείνει στον βυθό. «Ακολουθούμε τον κανονισμό της Unesco, ο οποίος θεωρεί ότι είναι καλύτερο να αφήσουμε τα ευρήματα κάτω από το νερό», υπογράμμισε ο Goddio.
Μόνο ένα μικρό ποσοστό της συγκεκριμένης περιοχής έχει εξερευνηθεί και οι ανασκαφές αναμένεται να συνεχιστούν.
